Deel+B+-+G3+Richtlijnen

Het doel van MVO-verslaggeving volgens de GRI

‘Duurzaamheidsverslaggeving omvat het meten en publiceren van en verantwoording afleggen aan interne en externe belanghebbenden over de prestaties van een organisatie, die gericht zijn op de doelstelling van duurzame ontwikkeling. ‘Duurzaamheidsverslaggeving’ is een breed begrip dat wordt beschouwd als synoniem van andere begrippen, die dienen om de verslaggeving over economische, milieugerelateerde en sociale gevolgen (bv. ‘triple bottom line’-, maatschappelijke- , MVO- en CSR- verslaggeving) te beschrijven. Een duurzaamheidsverslag dient een evenwichtige en redelijke weergave te zijn van de duurzaamheidprestaties van een verslaggevende organisatie, en omvat zowel positieve als negatieve resultaten. Duurzaamheidsverslagen, die zijn gebaseerd op het GRI- verslaggevingsraamwerk bevatten uitkomsten en resultaten, die binnen de verslaggevingsperiode zijn opgetreden en betrekking hebben op de verplichtingen, strategie en managementbenadering van de desbetreffende organisatie.’ (Global Reporting Initiative, 2006).

De G3 Richtlijnen zijn ‘principle-based’ en dienen ook als zodanig te worden toegepast. Als gevolg van consensusgericht overleg met het bedrijfsleven, werknemersorganisaties, maatschappelijke organisaties, beleggers en de accountancysector, worden de G3-richtlijnen internationaal breed geaccepteerd onder diverse groepen belanghebbenden.

Toelichting op het GRI-verslaggevingsraamwerk

‘Het GRI-verslaggevingsraamwerk moet dienen als een algemeen aanvaard systeem voor verslaggeving over de economische, milieugerelateerde en sociale prestaties van een organisatie. Het systeem is ontworpen voor gebruik door elke organisatie, ongeacht omvang, sector of locatie. Het systeem houdt rekening met de praktische afwegingen die diverse organisaties – van kleine bedrijven tot ondernemingen met een grootschalige en geografisch gespreide bedrijfsvoering – moeten maken. Het GRI-verslaggevingsraamwerk omvat algemene en sectorspecifieke inhoud, die naar het gezamenlijke inzicht van een groot aantal belanghebbenden van over de hele wereld algemeen toepasbaar is in de verslaggeving over de duurzaamheidsprestaties van een organisatie.’ (Global Reporting Initiative, 2006)

‘Het GRI-verslaggevingsraamwerk’, Bron: GRI 2006

Verslaggevingsprincipes en –aanwijzingen

De G3 Richtlijnen bestaan, zoals weergegeven in bovenstaande figuur, uit twee onderdelen te weten ‘How te report’ en ‘What to report’. ‘How to report’ is onderverdeeld in ‘Principles and Guidance’ en ‘Protocols’ en omvat verslaggevingsprincipes en –aanwijzingen voor het bepalen van de inhoud, het waarborgen van de kwaliteit van de informatie in het verslag en het vaststellen van de afbakening van het verslag. ‘What to report’ is onderverdeeld in ‘Standard Discolures’ en ‘Sector Supplements’ en specificeert de basisinhoud, die in een duurzaamheidsverslag opgenomen moet worden met aanvullende sectorspecifieke richtlijnen.

De verslaggevingsprincipes en –aanwijzingen bestaan uit verslaggevingsprincipes voor het bepalen van de inhoud, de kwaliteit en de afbakening van het verslag. Het bepalen van de inhoud van het verslag gebeurt op basis van de overweging welke onderwerpen relevant zijn voor opname in het verslag. Hierbij spelen materialiteit, betrokkenheid van de belanghebbenden van de organisatie, duurzaamheidscontext en de volledigheid van de verantwoorde onderwerpen en informatie een belangrijke rol.

Verslaggevingsprincipes voor het bepalen van de inhoud’, Bron: GRI 2006

De verslaggevingsprincipes voor het bepalen van de kwaliteit van het verslag zijn volgens de GRI van fundamenteel belang voor effectieve transparantie. Op basis van de kwaliteit van de verstrekte informatie kan deze informatie voor een gebruiker bruikbaar zijn om tot een afgewogen beslissing te komen. Daarom schrijven de G3 Richtlijnen voor dat informatie wat opgenomen is in het verslag moet voldoen aan:

• Evenwichtigheid
• Vergelijkbaarheid
• Nauwkeurigheid
• Tijdigheid
• Duidelijkheid
• Betrouwbaarheid

Verslaggevingsprincipes voor het bepalen van de kwaliteit’, Bron: GRI 2006

De verslaggevingsprincipes voor het bepalen van de afbakening van het verslag hebben betrekking op de zeggenschap in en de aanmerkelijke invloed op entiteiten, die betrokken zijn bij de organisatie en welke entiteiten in het verslag opgenomen moeten worden.

Standaardonderdelen van de informatievoorziening

In deel 2 van de G3 Richtlijnen, ‘What to report - Standard Discolures’ genaamd, zijn de standaardonderdelen van de informatievoorziening beschreven. De standaardonderdelen van de informatievoorziening geven aan welke informatie voor de meeste organisaties en belanghebbenden relevant is en daarom als standaardonderdeel van de informatievoorziening in het verslag moet worden opgenomen onder een van de volgende categorieën:

• Profiel: Informatie, die de algemene context bepaalt om inzicht te bieden in de prestaties van een organisatie, zoals de strategie, het organisatieprofiel, verslagparameters, de bestuursstructuur en het overleg met belanghebbenden.
• Managementbenadering: Informatie met betrekking tot de wijze waarop een organisatie omgaat met bepaalde onderwerpen om tot een context te komen, die inzicht biedt in de prestaties op een bepaald gebied.
• Prestatie-indicatoren: Indicatoren, die vergelijkbare informatie aan het licht brengt over de economische, milieugerelateerde en sociale prestaties van de organisatie. (Globla Reporting Initiative, 2006)

De GRI heeft voor een aantal sectoren als de energiesector, de financiële dienstverlening, voedselproducenten, de mijn- en metaalindustrie en de niet-gouvernementele organisaties (NGO’s) sectorsupplementen ontwikkeld. Wanneer een organisatie behoort tot een van deze sectoren, schrijft GRI voor dat bij gebruik van de G3 Richtlijnen ook de voor de organisatie van toepassing zijnde sectorsupplementen worden gebruikt. De sectorsupplementen bevatten aanvullende prestatie-indicatoren, die bij toepassing relevante informatie verstrekken over de organisatie aan de belanghebbenden en mede van invloed kunnen zijn op het besluitvormingsproces van de gebruiker. Het gehele rapporteringproces middels de G3 Richtlijnen is weergegeven in onderstaande figuur.

Overzicht van de G3 richtlijnen

GRI-toepassingsniveaus

Bij de totstandkoming van de G3 Richtlijnen heeft de GRI het systeem van “GRI-toepassingsniveaus” ontwikkeld. Dit systeem is gericht op groei en ontwikkeling in duurzaamheidsverslaggeving. Hiervoor zijn een drietal niveaus aangeduid: C, B en A. Des te hoger het toepassingsniveau des te meer prestatie-indicatoren zijn door de organisatie in het verslag toegepast. Let wel: de toepassingsniveau’s refereren enkel aan de ‘Standard Discolures’ en niet naar de mate van toepassing van de verslaggevingsprincipes en –aanwijzingen of toepassing van het gehele verslaggevingsraamwerk. De organisatie verstrekt zichzelf het toepassingsniveau behorende bij het verslag, waarna dit extern geverificeerd kan worden. Externe verificatie resulteert in een “plus” (+)achter het toepassingsniveau (bv. C+, B+, A+).

Relatie tussen Motivatie en de G3 Richtlijnen

De component ‘Motivatie’ uit het MVO-Transparantiemodel omvat de elementen Intrinsieke, Extrinsieke en A-motivatie. Een organisatie, die door middel van de G3 Richtlijnen verantwoording aflegt zal hiervoor op een van de drie genoemde wijzen gemotiveerd zijn. Wanneer we de G3 Richtlijnen toetsen aan de drie componenten van Motivatie dan kunnen we concluderen, dat de G3 Richtlijnen niet expliciet ingaan op intrinsieke, extrinsieke of a-motivatie. Echter bij de bestudering van de G3 Richtlijnen werd mij duidelijk, dat de motivatie van organisaties om de G3 Richtlijnen te gebruiken zich indirect zal laten blijken door de MVO-verslaggeving heen. Uit de MVO-verslaggeving zal bijvoorbeeld uit de wijze waarop de G3 Richtlijnen zijn toegepast, de manier van verwoorden, de beschreven ambities, de hoeveelheid tekst ten opzichte van cijfers, blijken hoe een organisatie gemotiveerd is; intrinsiek, extrinsiek of ge-a-motiveerd. Wanneer in de MVO-verslaggeving op enigerlei wijze de ‘Managementbenadering’ is beschreven, kun je in dit hoofdstuk de motivatie van een organisatie nog het meest proeven. In deze paragraaf wordt beschreven de wijze waarop een organisatie omgaat met bepaalde onderwerpen. Daarom kan geconcludeerd worden, dat de component Motivatie uit het MVO-Transparantiemodel aansluiting vindt bij de G3 Richtlijnen. In opzet leidt het gebruik van de G3 Richtlijnen ertoe dat uit de MVO-verslaggeving naar voren komt dat een organisatie intrinsiek, extrinsiek of ge-a-motiveerd is. Hiertoe formuleren we de volgende hypothese, die in het casestudyonderzoek zal worden getoetst:

Relatie tussen MVO en de G3 Richtlijnen

De component ‘MVO’ uit het MVO-Transparantiemodel bestaat uit de elementen ‘People’, ‘Planet’ en ‘Profit’. In het hoofdstuk ‘Overzicht van duurzaamheidsverslaggeving’ in de Nederlandse editie van de G3 Richtlijnen staat beschreven: ‘Duurzaamheidsverslaggeving’ is een breed begrip, dat wordt beschouwd als synoniem van andere begrippen, die dienen om de verslaggeving over economische, milieugerelateerde en sociale gevolgen (bv. ‘triple bottom line’-, maatschappelijke- , MVO en CSR- verslaggeving) te beschrijven.’ (Global Reporting Initiative, 2006) Verder wordt in deel 2 van de G3 Richtlijnen beschreven wat de standaard informatievoorziening omvat van een MVO-verslag. Onderdelen van deze standaard informatievoorziening betreffen economische-, milieu- en sociale aspecten met de bijbehorende prestatie-indicatoren. Daarom kan geconcludeerd worden, dat de component MVO uit het MVO-Transparantiemodel aansluit op de G3 Richtlijnen. In opzet leidt het gebruik van de G3 Richtlijnen tot het verantwoording afleggen over ‘People’, ‘Planet’ en ‘Profit’. Hiertoe formuleren we de volgende hypothese, die in het casestudyonderzoek zal worden getoetst:

Relatie tussen Transparantie en G3 Richtlijnen

In 2008 hebben Kamp-Roelands en De Waard in het ‘Maandblad voor accountancy en bedrijfseconomie’ de kwaliteitsaspecten van maatschappelijke verslaggeving besproken aan de hand van de uitkomsten van een onderzoek naar de kwaliteit van Nederlandse maatschappelijke verslagen (Kamp-Roelands & Waard, 2008). Om dit onderzoek uit te kunnen voeren, hebben zij op basis van literatuurstudie, gedefinieerd wat wordt verstaan onder de kwaliteitskenmerken van een duurzaamheidsverslag. Op basis van de vier kwalitatieve karakteristieken van bruikbare informatie van de IASB en de Handreiking RJ hebben zij de relatie gelegd met de verslaggevingsprincipes van de G3 Richtlijnen. Onderstaand figuur toont dat de vier kwalitatieve karakteristieken van de IASB de verslaggevingsprincipes van de G3 Richtlijnen omvatten.

Kwaliteitskenmerken duurzaamheidsverslag

Daarom kan geconcludeerd worden, dat de component Transparantie uit het MVO-Transparantiemodel aansluit op de G3 Richtlijnen. In opzet leidt het gebruik van de G3 Richtlijnen tot transparante MVO-verslaggeving. De in het verslag opgenomen informatie is relevant, begrijpelijk, vergelijkbaar en betrouwbaar. Hiertoe formuleren we de volgende hypothese die in het casestudyonderzoek zal worden getoetst:

Relatie tussen Inzicht en G3 Richtlijnen

De component ‘Inzicht’ uit het MVO-Transparantiemodel bestaat uit de elementen ‘MVO positie’, ‘MVO prestaties’ en ‘Wijzigingen in de MVO positie’. Door het verkrijgen van kennis en inzicht in de gebruikers en de informatiebehoeften van de gebruikers kan de MVO-verslaggeving hierop worden aangepast, zodat de organisatie de ‘licence to operate’ verkrijgt.

De GRI beschrijft in het hoofdstuk ‘Overzicht van duurzaamheidsverslaggeving’ het doel van een duurzaamheidsverslag: ‘Duurzaamheidsverslaggeving omvat het meten en publiceren van en verantwoording afleggen aan interne en externe belanghebbenden over de prestaties van een organisatie die gericht zijn op de doelstelling van duurzame ontwikkeling. Duurzaamheidsverslagen, die zijn gebaseerd op het GRI-verslaggevingsraamwerk bevatten uitkomsten en resultaten, die binnen de verslaggevingsperiode zijn opgetreden en betrekking hebben op de verplichtingen, strategie en managementbenadering van de desbetreffende organisatie. Verslagen kunnen onder meer voor de volgende doeleinden worden gebruikt:

• Vergelijken en beoordelen van de duurzaamheidsprestaties met betrekking tot wetgeving, officiële normen, codes, prestatiestandaarden en vrijwillige initiatieven;
• Aantonen hoe de organisatie verwachtingen over duurzame ontwikkeling beïnvloedt en hoe de organisatie door deze verwachtingen wordt beïnvloed;
• Het vergelijken van prestaties binnen een organisatie en tussen verschillende organisaties op de langere termijn.’ (Global Reporting Initiative, 2006).

Om te bepalen welk inzicht de MVO-verslaggeving de gebruikers moet geven, moet worden bepaald welke inhoud het verslag moet bevatten. De GRI schrijft in de G3 Richtlijnen dat ‘Hierbij rekening moet worden gehouden met zowel de doelstelling en ervaring van de organisatie als de redelijke verwachtingen en belangen van de belanghebbenden van de organisatie. De inhoud van het verslag berust op de uitkomsten van alle processen voor het betrekken van belanghebbenden, die specifiek voor het verslag worden doorlopen.’

De G3 Richtlijnen benoemen niet exact de in het MVO-Transparantiemodel gehanteerde termen ‘MVO positie’, ‘MVO prestaties’ en ‘Wijzigingen in de MVO positie’. Wel wordt door de G3 Richtlijnen aangegeven dat verantwoording afgelegd wordt over de prestaties gericht op duurzame ontwikkeling. Dit sluit aan op de component ‘MVO prestaties’. Verder wordt door de G3 Richtlijnen aangegeven dat MVO-verslaggeving gebruikt kan worden voor het ‘vergelijken en beoordelen’. Om te kunnen vergelijken en beoordelen zal de MVO-verslaggeving de MVO positie en wijzigingen in de MVO positie moeten weergeven. Daarom kan geconcludeerd worden dat de component Inzicht uit het MVO-Transparantiemodel aansluit op de G3 Richtlijnen. In opzet leidt het gebruik van de G3 Richtlijnen tot inzichtelijke MVO-verslaggeving. De MVO-verslaggeving geeft de gebruiker inzicht in de MVO positie, de MVO prestaties en wijzigingen in de MVO positie. Hiertoe formuleren we de volgende hypothese, die in het casestudyonderzoek zal worden getoetst: